Met het Roel Langerakpark als open lucht decor is Blijdorp Festival een eendaags betaald kunst- en muziekfestival voor een jongere doelgroep. Omdat het festival in de openbare ruimte plaatsvindt wil de organisatie altijd zorgen voor een schone en groene omgeving. Blijdorp was dan ook al flink bezig op het gebied van duurzaamheid bij deelname aan de Duurzame Deal. Als pionier loopt het festival soms ook tegen de grenzen van de regelgeving aan. Organisator Eelco Straathof vertelt over de ontwikkelingen.

Wat was jullie motivatie om deel te nemen aan de Duurzame Deal? 

In 2018 voerden wij al op grotere evenementen als Blijdorp Festival en Oranjebitter een retoursysteem voor plastic bekertjes in met oude statiegeldmunten. Dat was dus nog voor de Duurzame Deal begon en ook deels vanuit een commerciële gedachte. Het opruimen van velden vol plastic afval was heel tijdrovend en dus kostbaar. Bezoekers bekers laten inleveren bespaarde ons als organisatie erg veel tijd en zorgde tegelijk voor minder verspilling. De deal sloot eigenlijk heel erg aan op waar wij al mee bezig waren. Bovendien kun je als festival mensen ook een beetje opvoeden en na laten denken. Niet alleen op muziekgebied, maar ook over onderwerpen als duurzaamheid. Toen was de aandacht daarvoor in Rotterdam nog heel klein, dat is sindsdien enorm gegroeid.

 

Wat was de meerwaarde van deelname aan de Duurzame Deal?

In Rotterdam waren nog niet alle festivals even ver toen de deal van start ging. Wij hebben veel kennis gedeeld met nieuwkomers op het gebied van duurzaam ondernemen. Maar iedereen was wel binnen ongeveer een jaar op hetzelfde niveau. Die samenwerking was wel belangrijk; met een groep organisatoren kom je sneller vooruit. Samen optrekken was zeker een voordeel. We zijn ondertussen wel enigszins ondergesneeuwd door wet- en regelgeving: nu moet er heel veel waar het eerst een keuze was.

 

Verder hebben we veel stappen kunnen zetten op het gebied van duurzame energie. Waar mogelijk gebruiken we vaste stroompunten, die voor ons gelukkig ook beschikbaar zijn. Door het gebruik van energie opslag systemen (accu’s) besparen we geld, uitstoot en herrie. Sinds de deal gebruiken we zeker twee dieseltanks minder bij Blijdorp. Dat is ook een kwestie van vraag en aanbod. Het aanbod en de capaciteit van accu’s is vergroot en de kostprijs per eenheid is gedaald door de grotere vraag vanuit evenementen. Dat is op zich een goede ontwikkeling. Maar de hoge kostprijs van de accu’s heeft geen gunstig effect op de prijsontwikkeling. Een generator met diesel blijft dan qua kosten nog steeds een financieel aantrekkelijke optie.

Nemen jullie duurzaamheid mee in de communicatie naar bezoekers of crew voor meer bewustwording? 

We bieden onze crew bij op- en afbouw geen water in plastic flesjes, maar we hebben tappunten op het festivalterrein. Ook qua voedselaanbod zijn we principieel, bijvoorbeeld minder vlees en alleen samenwerken met lokale partners. Ons publiek staat ook steeds meer open voor duurzaam leven, dat wordt het nieuwe normaal. De jongere generatie leeft gezonder, sport meer en eet bewuster. Statiegeld is normaal, je gooit je flesjes en blikjes niet meer weg. Bezoekers komen uit eigen beweging bekertjes terug brengen. Er is de afgelopen jaren echt een verandering in gedrag in gang gezet.

 

Waar gaan jullie mee door?

We gaan zeker door met de energietransitie. Het is goed dat battery packs op steeds meer festivals worden ingezet. Het beschikbaar maken van meer vaste stroompunten heeft een gunstige invloed op de kostprijs. De afgelopen jaren was er bij ons ook een megareductie van uitstoot: minder vlees, plastic en food waste. Hier gaan we zeker mee verder.

In 2023 is tijdens Blijdorp Festival een onderzoek gedaan naar de grondstof stromen. Hierin werd goed duidelijk dat evenementen relatief weinig afval produceren, in verhouding tot de materialen die gebruikt worden. De deel-economie binnen de evenementen is erg groot. Dat willen we ook zeker vasthouden.

 

Eerlijk gezegd hebben wij wel het plafond bereikt van wat we kunnen doen op het gebied van duurzaamheid. Na de coronajaren en recente kostenstijgingen hebben veel organisatoren het moeilijk. De sector staat financieel zwaar onder druk en dat zorgt voor andere prioriteiten. Het volgende punt op onze agenda is toegankelijkheid op grote evenementen. Daar kunnen nog grote stappen worden gezet.

 

Wat zijn de leerpunten uit de Duurzame Deal? Heb je nog tips?

De rol van duurzaamheidsmanager hoeft niet meer een aparte expertise te zijn binnen een organisatie, dit is een standaard onderdeel geworden van de bedrijfsvoering. Als organisator blijf je goed letten op de kosten. Hoe veel levert een investering je op? Alles wordt uiteindelijk doorberekend aan de bezoeker en je wil ook niet te duur worden.

Het is goed om toeleveranciers zoveel mogelijk mee te krijgen richting betaalbare batterypacks om dieselgeneratoren in de toekomst buitenspel te kunnen zetten. Er wordt nu nog vaak gekozen voor een aggregaat vanwege de lagere kosten, maar dat is niet wenselijk. Het gaat om omdenken qua CO2 impact.

 

Voedseltransitie bij crewcatering gaat stap voor stap, want men wil toch een keuze. Wij serveren de crew veel meer vegetarisch, met wel altijd met een andere optie. Maar vlees is niet meer de standaard. We bieden meer gezonde opties aan zoals salades en kleinere en alternatieve snacks.

 

Een meetinstrument zoals de Milieubarometer kost te veel tijd qua data-invoer. Maar het is wel goed om de impact op langere termijn inzichtelijk te maken. Wij brengen nu met Festivalport onze stromen in kaart. Dit is iets dat steeds meer een vereiste wordt, maar ook weer een kostenpost oplevert.

Waar zijn jullie het meest trots op?

Onze rol als een van de kartrekkers toen de deal begon. Samen met een aantal andere partijen waren wij al vanaf 2018 een soort proeftuin. Wij konden een bijdrage leveren aan het normaliseren van bewust handelen en eten. Die basis is er nu en die blijft.

 

Wat is er volgens jullie nog nodig om duurzaamheid op festivals verder te brengen?

In de logistiek (ook op locatie) valt nog veel winst te behalen. De openbare parken in Rotterdam zijn nog onvoldoende uitgerust voor hele grote evenementen. De bestaande festivalplekken zijn qua infrastructuur niet geschikt. Paden moeten breder worden om voldoende ruimte te bieden aan trucks tijdens op- en afbouw. De bestaande bruggen hebben een reling nodig die voor of na een festival demonteerbaar is. Er zijn lange termijn oplossingen nodig. Dit scheelt veel transportbewegingen en levert besparingen op in materieel, kosten, milieuimpact.

 

Ook de mogelijkheid voor meer cashless betalen zorgt voor minder uitgifte van plastic munten. Hiervoor zijn betere dataverbindingen in de openbare ruimte nodig. Ook zijn er nog te weinig vaste waterpunten beschikbaar in meerdere stadsparken. Deze faciliteiten moeten minder tijdelijk worden van karakter. Deze kansen moeten we samen doorontwikkelen om verdere innovatie op festivals mogelijk te maken.